İstanbul Sanayi Odası (İSO), merakla beklenen “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu - 2024” araştırmasının sonuçlarını kamuoyuyla paylaştı. Açıklanan verilere göre, Türkiye'nin dev sanayi kuruluşlarının üretimden satışları toplamda 8,7 trilyon TL’ye ulaştı.
İSO’nun 1968 yılından bu yana aralıksız sürdürdüğü bu geleneksel araştırmanın 57’nci yılına ait veriler, Odakule Fazıl Zobu Meclis Salonu’nda düzenlenen toplantıyla duyuruldu. Toplantıya, İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan’ın yanı sıra Yönetim Kurulu Başkan Yardımcıları İrfan Özhamaratlı ve Cemal Keleş de katıldı.
TÜPRAŞ Yine Listenin Zirvesinde
2024 yılı sonuçlarına göre Türkiye Petrol Rafinerileri AŞ (TÜPRAŞ), 651,6 milyar TL'lik üretimden satışla bir kez daha listenin ilk sırasındaki yerini korudu. Onu, 356 milyar TL ile Ford Otomotiv Sanayi AŞ takip ederken; Star Rafineri AŞ ise 201,6 milyar TL ile üçüncü sıradaki yerini aldı. Böylece ilk üç sırada geçen yıla göre herhangi bir değişiklik yaşanmadı.
Ancak listenin ilk 10 sırasında bazı dikkat çekici değişimler oldu. Geçtiğimiz yıl ilk 10’da yer almayan İskenderun Demir Çelik ve Hyundai Motor Türkiye Otomotiv bu yıl listeye girmeyi başardı.
İşte 2024’ün İlk 10 Sanayi Devi:
-
TÜPRAŞ – 651,6 milyar TL
-
Ford Otomotiv Sanayi AŞ – 356 milyar TL
-
Star Rafineri AŞ – 201,6 milyar TL
-
İstanbul Altın Rafinerisi (İAR) – 142,5 milyar TL
-
Toyota Otomotiv – 127,4 milyar TL
-
Oyak-Renault – 107,2 milyar TL
-
Arçelik – 99,9 milyar TL
-
Mercedes-Benz Türk AŞ – 94,2 milyar TL
-
Gramaltın Kıymetli Madenler Rafineri – 89,9 milyar TL
-
Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları TAŞ – 79,5 milyar TL
Üretimden Satışlarda Yüzde 42’lik Artış
Araştırmaya göre 2023 yılında İSO 500 şirketlerinin üretimden satışlarında yüzde 42,1 oranında artış kaydedildi. Bu artışla birlikte toplam üretimden satışlar 6,4 trilyon TL seviyesine ulaştı.
Karlılıkta ve Büyümede Sinyal Zayıf
İSO Başkanı Bahçıvan, 2024 verilerinin bazı önemli uyarılar içerdiğini vurguladı. Özellikle üç temel alanda olumsuzluk dikkat çekiyor:
-
Üretimden net satışlar üç yıldır reel bazda geriliyor.
-
Sanayicilerin elde ettiği kârın neredeyse tamamı finansman giderlerine gidiyor.
-
Faaliyet ve satış kârlılığı, son 10 yıl ortalamalarının çok altında kaldı. 2024’te faaliyet kârlılığı yüzde 6,2’ye, satış kârlılığı ise yüzde 2,6’ya geriledi.
“Sanayi Sektörü Büyümeden Uzaklaştı”
Bahçıvan, uygulanan Orta Vadeli Program’ın (OVP) yükünü büyük ölçüde sanayicilerin taşıdığını, buna karşın sektörün yılı neredeyse büyümesiz kapattığını belirtti. Yine de OVP’ye olan güvenlerini koruduklarını söyleyen Bahçıvan, finansal istikrarın sağlanması için politikalardan sapılmaması gerektiğini vurguladı.
2030 Stratejisi Yol Haritası Olacak
Türkiye’nin üretimden uzaklaşma riskiyle karşı karşıya olduğunu belirten Bahçıvan, bu sürecin tersine çevrilmesinin yalnızca sanayicilere değil, tüm topluma düşen bir sorumluluk olduğunu dile getirdi. Bu noktada, Cumhurbaşkanlığı tarafından açıklanan ve “Yüksek Teknoloji, Dijital Ekonomi, Yeşil Dönüşüm, Küresel Entegrasyon ve Yapısal Dönüşüm” başlıkları altında şekillenen 2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisinin kendileri için yol gösterici olacağını da sözlerine ekledi.
